Top các dự án NFTs thất bại nhất: Khi giấc mơ số trở thành bong bóng ảo

Thị trường NFT từng được ví như “cơn sốt vàng kỹ thuật số” với những giao dịch triệu đô và lời hứa về tương lai sở hữu tài sản số. Tuy nhiên, chỉ sau vài năm bùng nổ, hàng loạt dự án đình đám giờ đây chìm trong quên lãng, giá trị bay hơi gần như toàn bộ.

Trong bài viết này, MACONARC sẽ cùng bạn nhìn lại các dự án NFTs thất bại nhất, phân tích nguyên nhân đằng sau sự sụp đổ và rút ra những bài học cần thiết cho giai đoạn tái sinh của thị trường NFT.

Thị trường NFT suy thoái – dấu chấm hết cho cơn sốt đầu cơ

Từng được xem là cuộc cách mạng trong quyền sở hữu kỹ thuật số, thị trường NFT nay đang trải qua thời kỳ suy thoái sâu rộng. Những bộ sưu tập từng có giá hàng triệu USD giờ đây chỉ còn được giao dịch với mức giá vài trăm đô, hoặc tệ hơn nay hoàn toàn biến mất khỏi thị trường.

Theo báo cáo của NFTEvening, có đến 96% NFT được coi là “đã chết”, tức không còn giao dịch, doanh số gần như bằng 0 và không có bất kỳ hoạt động nào trên mạng xã hội. Dữ liệu phân tích hơn 5.000 bộ sưu tập cùng 5 triệu giao dịch cho thấy, tuổi thọ trung bình của một NFT chỉ còn 1,14 năm, ngắn hơn 2,5 lần so với các dự án tiền mã hóa truyền thống.

Sự sụt giảm nhanh chóng này phản ánh môi trường đầu cơ khốc liệt, nơi giá trị tài sản kỹ thuật số phụ thuộc vào tâm lý thị trường hơn là giá trị thực. Những dự án từng được tung hô là “tương lai của Web3” giờ trở thành ví dụ điển hình cho bong bóng đầu cơ vỡ nát.

98% các dự án NFT năm 2024 thất bại lý do vì sao?

Theo báo cáo của NFTEvening và Storible, phân tích hơn 29.000 bộ sưu tập NFT ra mắt từ tháng 1 đến 8/2024, cho thấy một thực tế đáng buồn: 98% dự án đã “chết” chỉ sau vài tháng phát hành.

Cụ thể, gần như tất cả các NFT phát hành năm 2024 đều mất 50% giá trị chỉ sau ba ngày mint và 84% không tăng giá trị kể từ thời điểm ra mắt. Chỉ 0,2% dự án mang lại lợi nhuận thực cho nhà đầu tư nhỏ lẻ – con số đủ cho thấy thị trường đã bão hòa nghiêm trọng.

Nguyên nhân chính nằm ở nguồn cung vượt xa nhu cầu. Trung bình mỗi tháng có hơn 3.600 bộ sưu tập mới ra đời, khiến người mua ngày càng khan hiếm. Ngoài ra, hầu hết các dự án đều thiếu tiện ích thực tế, chỉ dựa vào “hype” và marketing ngắn hạn.

Khi làn sóng đầu cơ mất đi sức hút, thị trường NFT dần trở thành sân chơi của các dự án rác và nhà đầu tư kẹt vốn, không còn sức hút với dòng tiền mới.

Những dự án NFTs thất bại nhất từng gây chấn động

Nhiều dự án từng gây sốt nay trở thành minh chứng rõ ràng cho sự sụp đổ của thị trường NFT:

“Tweet đầu tiên” của Jack Dorsey – từ 2,9 triệu USD còn 280 USD

Tháng 3/2021, dòng tweet “just setting up my twttr” của Jack Dorsey – CEO Twitter khi đó – được bán dưới dạng NFT với giá 2,9 triệu USD, trở thành một trong những thương vụ đình đám nhất lịch sử.

Tuy nhiên, đến năm 2022, NFT này được rao bán lại và chỉ nhận được giá thầu 280 USD, tương đương mức giảm hơn 99% giá trị.

Đây là ví dụ kinh điển về hiệu ứng bong bóng đầu cơ, khi giá trị tài sản không dựa trên tiện ích mà chỉ dựa vào danh tiếng và sự tò mò của thị trường.

Beeple’s Crossroads – từ 6,6 triệu USD xuống vực thẳm

Sau khi tác phẩm “Everydays: The First 5000 Days” của Beeple được bán với giá 69 triệu USD, thị trường NFT nghệ thuật bùng nổ. “Crossroads”, một tác phẩm khác của Beeple, nhanh chóng được mua lại với giá 6,6 triệu USD.

Tuy nhiên, khi làn sóng NFT nghệ thuật hạ nhiệt, giá trị của các tác phẩm này giảm mạnh. “Crossroads” trở thành biểu tượng cho sự suy tàn của NFT nghệ thuật, khi giá trị thị trường không thể duy trì song song với giá trị nghệ thuật.

Evolved Apes – dự án lừa đảo biến mất cùng 2,7 triệu USD

Evolved Apes là một trong những vụ “rug pull” tai tiếng nhất trong lịch sử NFT. Dự án từng huy động được hơn 2,7 triệu USD với lời hứa phát triển game chiến đấu 3D. Tuy nhiên, chỉ vài tuần sau khi bán NFT, người sáng lập biến mất, để lại nhà đầu tư với những hình ảnh vô giá trị.

Evolved Apes trở thành biểu tượng cho sự thiếu kiểm soát và rủi ro pháp lý trong thị trường NFT, nơi bất kỳ ai cũng có thể huy động vốn mà không chịu trách nhiệm.

Azuki – cú sốc niềm tin lớn nhất thị trường NFT

Ra mắt tháng 1/2022, Azuki nhanh chóng trở thành một trong những bộ sưu tập NFT thành công nhất với doanh thu hơn 540 triệu USD. Mỗi NFT được bán với giá hàng chục nghìn USD, đỉnh điểm có NFT đạt 1,4 triệu USD (420 ETH).

Tuy nhiên, vào tháng 5/2022, nhà sáng lập ẩn danh Zagabond thừa nhận từng tham gia ba dự án NFT thất bại trước đó (CryptoPhunks, Tendies và CryptoZunks).

Cộng đồng ngay lập tức phản ứng dữ dội, cáo buộc anh “rug pull” trong quá khứ. Giá sàn Azuki giảm từ 20 ETH xuống chỉ còn 11 ETH, tương đương mức giảm gần 50% chỉ trong vài ngày.

Dù vẫn duy trì giá trị sàn trên 10.000 USD, Azuki bị coi là cú sụp niềm tin lớn nhất của ngành NFT – nơi một dự án từng được xem là “blue chip” bỗng trở thành tâm điểm chỉ trích.

Bài học từ các dự án NFT thất bại

Các dự án NFT thất bại nhất đều có điểm chung: thiếu giá trị thực và tính bền vững. Những bộ sưu tập chỉ dựa vào hiệu ứng FOMO, không có tiện ích cụ thể hay chiến lược phát triển dài hạn, sẽ sớm biến mất khi dòng tiền đầu cơ rút đi.

Những bài học chính rút ra:

• Minh bạch và trách nhiệm: đội ngũ phát triển phải công khai danh tính và lộ trình rõ ràng.
• Cộng đồng bền vững: giá trị của NFT phụ thuộc vào mức độ gắn kết và hoạt động của holder.
• Tiện ích thực tế (Utility NFT): cần tích hợp vào game, metaverse hoặc các quyền lợi sở hữu kỹ thuật số hữu hình.
• Giá trị nội tại phải lớn hơn đầu cơ ngắn hạn: NFT chỉ tồn tại nếu có lý do sử dụng, không phải vì “trend”.

NFT cần tái sinh từ giá trị thực

Nhìn lại các dự án NFTs thất bại nhất, có thể thấy thị trường này không “chết” mà đang thanh lọc. Giai đoạn đầu cơ 2021 – 2022 đã qua, thời kỳ của NFT tiện ích và ứng dụng thực đang bắt đầu.

Trong tương lai, NFT sẽ vừa đại diện cho hình ảnh nghệ thuật vừa là chứng nhận quyền sở hữu, vé sự kiện, tài sản trong game hoặc giấy tờ kỹ thuật số. Những dự án tập trung vào giá trị và trải nghiệm thực sẽ là người chiến thắng trong chu kỳ mới.

Như một bài học đắt giá, các dự án thất bại là lời nhắc nhở rằng: “Trong thế giới Web3, chỉ giá trị thật mới sống sót qua cơn bão đầu cơ.”