Tìm hiểu lịch sử phát triển của ngành GameFi và xu hướng tương lai 2025

Trong vài năm gần đây, GameFi nổi lên như một xu hướng đột phá trong blockchain, kết hợp giữa gaming và finance, cho phép người chơi vừa giải trí vừa kiếm lợi nhuận từ tài sản số. Để hiểu rõ GameFi ngày nay, MACONARC sẽ cùng bạn điểm lại lịch sử hình thành, các giai đoạn phát triển và thách thức mà ngành đang đối mặt.

Nội Dung Chính

GameFi là gì?

Thuật ngữ GameFi xuất phát từ sự ghép nối của hai từ Game (trò chơi) và Finance (tài chính). Đây là mô hình kết hợp giải trí điện tử với các cơ chế tài chính phi tập trung (DeFi) và tài sản kỹ thuật số (NFT).

Người chơi vừa tham gia game, vừa sở hữu tài sản số dưới dạng token hoặc NFT.
Các vật phẩm, nhân vật, hoặc đất đai trong game được số hóa và có thể giao dịch, mua bán, trao đổi trên thị trường mở.
Khác với game truyền thống, nơi mọi quyền sở hữu thuộc về nhà phát hành, GameFi trao quyền kiểm soát trực tiếp cho người chơi thông qua cơ chế phi tập trung và DAO.

Chính nhờ sự kết hợp này, GameFi là một sản phẩm giải trí, đồng thời là một nền kinh tế thực sự.

GameFi kết hợp game và tài chính phi tập trung, trao quyền sở hữu tài sản số cho người chơi

DeFi và NFT – Nền móng của GameFi

Xem xét cách DeFi và NFT tạo ra hệ sinh thái vững chắc, giúp GameFi phát triển bền vững và sinh lợi.

DeFi (Tài chính phi tập trung)

DeFi (Tài chính phi tập trung) phát triển mạnh từ 2015 đến 2020 nhờ Ethereum, với các giao thức như Uniswap, Compound, Aave, cho phép người dùng gửi tiết kiệm, vay mượn và giao dịch tài sản số mà không cần thông qua ngân hàng.

Tổng giá trị khóa (TVL) trong DeFi tăng từ 50 triệu USD lên hơn 100 tỷ USD vào năm 2023, tạo nền tảng vững chắc và minh bạch cho GameFi xây dựng hệ sinh thái kinh tế số, đồng thời mở ra cơ hội mới cho người chơi và nhà phát triển.

DeFi bùng nổ nhờ Ethereum, cho phép người dùng vay, gửi và giao dịch tài sản số không qua ngân hàng

NFT (Token không thể thay thế)

NFT (Token không thể thay thế) bắt đầu thu hút sự chú ý từ năm 2017 với trò chơi blockchain Crypto Kitties, nơi người chơi có thể nuôi và giao dịch mèo ảo dưới dạng NFT. Dù ban đầu gây nghẽn mạng Ethereum, Crypto Kitties đã chứng minh tiềm năng tạo ra giá trị thực từ các tài sản kỹ thuật số độc nhất.

Kể từ đó, thị trường NFT phát triển mạnh mẽ, từ vài triệu USD năm 2018 lên tới khoảng 8 tỷ USD vào năm 2023. Sự hội tụ giữa DeFi và NFT giúp mở rộng hệ sinh thái blockchain và đặt nền tảng vững chắc cho sự ra đời, phát triển của ngành công nghiệp GameFi.

NFT gây chú ý từ năm 2017 với CryptoKitties, mở ra tiềm năng giá trị thực cho tài sản số độc nhất

Sự ra đời của GameFi

Hãy cùng điểm qua những mốc quan trọng đánh dấu sự hình thành và phát triển của GameFi.

2019: Khái niệm GameFi xuất hiện

Vào năm 2019, khái niệm GameFi lần đầu tiên được giới thiệu bởi Mary Ma, Giám đốc chiến lược của MixMarvel, tại một hội thảo về blockchain. Bà nhấn mạnh rằng các trò chơi không đơn thuần là hình thức giải trí mà có tiềm năng trở thành công cụ tài chính, mở ra hướng phát triển mới cho ngành công nghiệp game kết hợp blockchain.

2020: Bước ngoặt từ Andre Cronje

Vào năm 2020, Andre Cronje, nhà sáng lập Yearn.finance, đã đưa ra tầm nhìn sâu sắc hơn về GameFi bằng cách kết hợp các yếu tố DeFi và gaming. Sáng kiến này đã tạo nên làn sóng quan tâm mạnh mẽ từ cộng đồng crypto, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển của ngành.

Năm 2020, Andre Cronje đã kết hợp DeFi và game, khởi đầu làn sóng GameFi trong cộng đồng crypto

Giai đoạn bùng nổ: 2021 – 2022

Trong giai đoạn 2021 – 2022, GameFi chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ về số lượng dự án, người chơi và giá trị giao dịch, trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng blockchain toàn cầu.

Axie Infinity – Biểu tượng của GameFi 1.0

2021, Axie Infinity do Sky Mavis phát triển (Việt Nam) trở thành hiện tượng toàn cầu.
Người chơi có thể nuôi, lai tạo, chiến đấu với Axie và nhận phần thưởng SLP token.
Ở nhiều nước Đông Nam Á như Philippines, Việt Nam, Thái Lan, Axie Infinity thậm chí trở thành nguồn thu nhập chính cho hàng chục nghìn người trong giai đoạn đại dịch COVID-19.

Axie Infinity là game của Sky Mavis (Việt Nam) bùng nổ năm 2021, trở thành biểu tượng GameFi 1.0

GameFi trên đỉnh cao

Hàng trăm dự án GameFi ra đời, thu hút hàng triệu người chơi.
Mô hình play-to-earn (P2E) nhanh chóng phổ biến, tạo ra những nền kinh tế ảo trị giá hàng tỷ USD.

Thời kỳ thoái trào của GameFi: 2022 – 2023

Tuy bùng nổ mạnh mẽ, GameFi sớm đối mặt với hàng loạt vấn đề:

Lạm phát token:

Giá trị SLP (Axie Infinity) giảm hơn 95%.
Phần lớn game chỉ dựa vào dòng người chơi mới để duy trì, giống như Ponzi ngắn hạn.

Thiếu chiều sâu gameplay:

- - Nhiều dự án chỉ tập trung vào yếu tố “kiếm tiền” thay vì trải nghiệm giải trí.
  - Không thể cạnh tranh với game truyền thống về mặt nội dung.

Sụt giảm người chơi:

- Người dùng hoạt động hàng ngày giảm từ 740.000 (8/2021) xuống chỉ còn 35.000 (8/2022).

Giai đoạn này cho thấy GameFi 1.0 chưa đủ bền vững và cần bước chuyển mình mới.

Ưu điểm của GameFi so với game truyền thống

So với game truyền thống, GameFi mang đến nhiều lợi thế nổi bật, từ cơ hội kiếm thu nhập thực tế đến quyền sở hữu tài sản số cho người chơi.

Quyền sở hữu tài sản số: Người chơi thực sự nắm giữ NFT, có thể tự do giao dịch.
Minh bạch và phi tập trung: Mọi giao dịch được ghi nhận trên blockchain.
DAO quản trị: Cộng đồng có quyền quyết định hướng phát triển.
Play-to-earn: Kết hợp giải trí và thu nhập, tạo động lực thu hút người chơi.

GameFi vượt trội hơn game truyền thống nhờ mô hình play-to-earn, giúp người chơi vừa giải trí vừa kiếm thu nhập

Xu hướng GameFi 2025

Sau giai đoạn bùng nổ và thoái trào, GameFi đang bước vào thời kỳ tái cấu trúc. Những xu hướng chính được dự báo trong năm 2025:

GameFi 2.0 – Hướng đến bền vững

Tập trung nhiều hơn vào gameplay hấp dẫn thay vì chỉ tài chính.
Kết hợp cơ chế play-and-earn thay cho play-to-earn, đảm bảo cân bằng giữa giải trí và kinh tế.

Tích hợp Metaverse và AR/VR

GameFi kết hợp với Metaverse, thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) để tạo ra trải nghiệm nhập vai chân thực.
Các tựa game 3A blockchain có thể xuất hiện, cạnh tranh trực tiếp với ngành công nghiệp game truyền thống.

Chuỗi chéo và đa nền tảng

GameFi trong tương lai không bị giới hạn ở một blockchain duy nhất.
Cross-chain & multi-platform cho phép tài sản được sử dụng linh hoạt, tương tự như nền kinh tế toàn cầu.

Sự tham gia của các “ông lớn” công nghệ

Meta, Microsoft, Tencent, SoftBank đã đầu tư vào mảng GameFi và Metaverse.
Sự góp mặt này có thể tạo nên “bom tấn” tiếp theo, đưa GameFi trở lại thời kỳ hoàng kim.

Meta đẩy mạnh đầu tư vào GameFi và Metaverse, thúc đẩy sự phát triển của ngành

Thách thức cần vượt qua

Mặc dù tiềm năng lớn, GameFi vẫn đối mặt với nhiều thách thức cần giải quyết để phát triển bền vững.

Các quy định pháp luật tại nhiều quốc gia vẫn trong tình trạng mơ hồ.
Rào cản công nghệ: blockchain hiện tại vẫn hạn chế về tốc độ và chi phí giao dịch.
Tâm lý thị trường: Sau nhiều vụ “sập game” P2E, người dùng trở nên dè chừng.

GameFi đã trải qua một hành trình đầy biến động: từ ý tưởng ban đầu năm 2019, bùng nổ với Axie Infinity, rồi thoái trào vì thiếu bền vững. Tuy nhiên, sự phát triển của DeFi, NFT, Metaverse, AR/VR và công nghệ blockchain thế hệ mới cho thấy tiềm năng của GameFi vẫn vô cùng lớn.

Trong tương lai, GameFi 2.0 – 3.0 hứa hẹn sẽ mang lại những tựa game chất lượng, bền vững, kết hợp giải trí và kinh tế, đồng thời mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp game toàn cầu.